Göbekli Tepe: De oude tempels van Turkije

Ongeveer tien kilometer van Urfa, Turkije, ligt Göbekli Tepe. De meest indrukwekkende en mysterieuze vondst op deze plek zijn de megalithische zuilen die dateren uit 10 voor Christus. Dit zou deze oude site tot de oudste bekende tempels ter wereld maken. Archeologen geloven dat de cirkelvormige formaties tempelstructuren zijn die werden gebruikt voor rituele ceremonies of aanbidding.

Twee universiteiten ontdekten de locatie in 1963 toen ze het gebied onderzochten en de pijlertoppen en vuurstenen in het gebied ontdekten. In 1994 begon Klaus Schmidt (inmiddels overleden) van het Duitse Archeologische Instituut met de opgravingen van Göbekli Tepe. Hij heeft geholpen bij het opgraven van de nabijgelegen Nevali Chori-locatie, maar is geïnteresseerd in het vinden van een andere locatie om de opgravingen te leiden. Göbekli Tepe bleek vergelijkbaar met de andere site. Nevalı Çori was een heel dorp met zowel woningen als tempelzuilen zoals die in Göbekli.

Archeologische ontdekkingen

Sindsdien hebben Klaus en zijn team minstens zeven grote steencirkels blootgelegd, maar met behulp van grondpenetrerende technieken zijn ongeveer 200 pilaren in twintig cirkelvormige gebieden in kaart gebracht. Wat doen deze stenen op deze heuvel die uitkijkt over wat ooit een weelderige vallei moet zijn geweest? Wie heeft ze gebouwd? Waarom zijn ze gebouwd en wanneer zijn ze precies gebouwd? De meeste van deze vragen hebben slechts halfslachtige antwoorden en onderbouwde gissingen.

De grootste megalieten die op de locatie zijn gevonden, zijn ongeveer 16 voet lang en wegen tot 10 ton. Ze zijn T-vormig en lijken sterk op de megalithische Taulas op Menorca. De pilaren zijn in cirkelvormige formaties geplaatst met twee grotere versies van de buitenste stenen in het midden van de cirkels. Oude mensen bouwden en begroeven de formaties in lagen. Er zijn in totaal 3 lagen.

Sommige pilaren hebben ingewikkelde gravures van vogels, slangen, schorpioenen, grote katten en hoefdieren. Het is verbazingwekkend dat de gereedschappen die ze gebruikten vrij primitief waren, maar toch een behoorlijke nauwkeurigheid wisten te bereiken. Interessant is dat sommige archeologen geloven dat de pilaren mogelijk mensen vertegenwoordigen, aangezien bij een aantal van hen de handen in de zijkanten zijn uitgehouwen. Anderen geloven dat de beelden gerespecteerde voorouders of goden met mensachtige kenmerken vertegenwoordigen.

Wie heeft de tempelsites gebouwd?

Afgaande op de gevonden botten van dieren waren de oude mensen die de plek bouwden nomadische jager-verzamelaars. Dit betekent dat zij niet het soort mensen waren dat zich in grote groepen vestigde en monumenten, tempels of zelfs uitgebreide begraafplaatsen bouwde. Dat dachten de experts tenminste. De traditionele gedachtegang is dat landbouw (het planten van gewassen en het fokken van dieren) de katalysator voor een dergelijke constructie was. Als Klaus Schmidt en zijn team gelijk hebben, is dit niet langer waar. Klaus heeft voorwerpen met koolstofdatering gevonden in Göbekli en heeft een aantal gereedschappen daar vergeleken met andere voorwerpen die in de omgeving zijn gevonden om de ouderdom van het voorwerp te bepalen. Wat hij ontdekte was opzienbarend.

Het blijkt dat Göbekli Tepe duizenden jaren ouder is dan oude wonderen zoals de piramides van Gizeh en Stonehenge. Volgens de berekeningen van Klaus zijn deze Turkse formaties ongeveer 11 jaar oud (vanaf ongeveer 000 voor Christus). Deze leeftijd is logisch gezien de gereedschappen die op de locatie zijn gevonden en het gebrek aan bewijs dat hier mensen hebben geleefd. Met andere woorden: de Ouden hebben de plek mogelijk uitsluitend voor ceremoniële doeleinden gebruikt. Een schikking zou onpraktisch zijn geweest voor de mensen van die tijd. Bovendien zijn er geen overblijfselen van kookhaarden en ander bewijs van nederzetting.

Waarom werd het gebouwd?

Welke reden konden deze oude mensen hebben om zo lang op zo’n plek te bouwen, te behouden en te blijven bouwen? Klaus Schmidt denkt dat het mogelijk een plaats van religieuze eredienst was. Andere theorieën omvatten een oud graf van belangrijke mensen of een ontmoetingsplaats voor lokale nomadische stammen. De oude mensen in dit gebied bouwen de tempels al honderden jaren, misschien wel langer. Ze bouwden steencirkels, begroeven ze en zetten hun werk voort zoals voorheen. Uiteindelijk bouwden ze de plaats naast de heuvel die vandaag de dag bestaat.

Was Göbekli Tepe de Hof van Eden?

Sommige mensen geloven dat de ouderdom en locatie van deze plek erop wijzen dat het de Bijbelse Hof van Eden was. Als het een plaats van religieuze aanbidding zou zijn, zou het de oudste tempel ter wereld zijn. Dit leidt uiteraard alleen maar tot meer vragen. Als de Turkse megalithische plek inderdaad de plek is van de Hof van Eden, waarom hebben de Ouden deze dan begraven?

De kans is groot dat de meeste antwoorden op deze vragen voor altijd een mysterie zullen blijven. De vroege mensen in dit gebied hadden geen schrift, dus lieten ze ons weinig aanwijzingen achter. Misschien komt de grootste vreugde van archeologie en mysteries echter niet voort uit de antwoorden op al onze vragen. Het komt voort uit graven, ontdekken, theoretiseren en vragen stellen.

bronnen:

Historische mysteries

Smithsoniaanse tijdschrift

Archeologie.org