De Egyptische godin Seshat: oorsprong, familie, symbolen en aanbidding

Beschouwd als een van de minder bekende en gerespecteerde godheden in de oude Egyptische religie, werd Seshat beschouwd als de godin van de wijsheid, het schrift, de bibliotheken en het meten. De Egyptenaren beschouwden Seshat en haar adviseur/vader Thoth als de goddelijke schriftgeleerden van de aarde. Ze wordt meestal afgebeeld als een vrouw gekleed in panterhuid met een hoofdtooi van hoorns. Zij is de heerser over de boeken, wat duidt op haar connectie met kennis en wijsheid.

Afkomst, geboorte en familie

Schilderijen en beeldhouwwerken van de godin Seshat zijn terug te voeren op het Oude Rijk (ca. 2686 – ca. 2134 v.Chr.) en het Middenrijk (ca. 2040 – ca. 1640 v.Chr.). Men geloofde dat Seshat geboren was uit Thoth, de Egyptische god van wijsheid en tijd, en Maat, de godin van waarheid, wet en orde. Haar rol als godin van het geschreven woord komt waarschijnlijk voort uit haar vader Thoth, die ook wordt vereerd als de godheid die de hiërogliefen heeft uitgevonden en geïntroduceerd bij de Egyptenaren.

Tijdens de vroege dynastieke periode werd Seshat voornamelijk aanbeden als de patrones van het schrift en de metingen. Ze werd ook gezien als de goddelijke recorder – een godheid die alles wat er gedurende de dag gebeurt op schrift stelt. Naar het Middenrijk (ca. 2040 - ca. 1640 v.Chr.), SDe rol van de Esha omvatte onder meer het vastleggen van de gebeurtenissen die plaatsvonden tijdens de militaire campagnes van Farao – dit omvatte alle gevangengenomen buitenlandse slaven, evenals de buit van militaire veroveringen.

Terwijl haar vader Thoth werd vereerd als de belangrijkste mannelijke schrijver, werd Seshat beschreven als een "vrouwelijke schrijver".

De rol van de godin Seshat

Een groot deel van Seshats rol in het Egyptische pantheon is afkomstig van haar vader, de god Thoth. Tijdens het predynastieke tijdperk kreeg ze een beperkte rol toegewezen waarin ze diende als de godin van het schrijven en het meten. Ze legde dagelijkse activiteiten vast, vooral die gerelateerd aan Egyptische farao's en andere edelen. Tijdens het Middenrijk-tijdperk groeide de rol van Seshat zo uit dat ze een breed scala aan dingen vastlegde, waaronder het vastleggen van de donaties die de farao van buitenlandse heersers ontving. Ook was zij verantwoordelijk voor het vastleggen van de jaren waarin een bepaalde farao regeerde. Ze nam de toespraken van de farao op.

Gezien hoe belangrijk nauwkeurige metingen waren voor de Egyptenaren als het om de bouw ging, werd Seshat enorm vereerd door bouwers, architecten en andere ambachtslieden. Ze werd beschouwd als de patroonheilige van landmeters. Zo werd ze de patrones van de wiskunde, de bouw en de boekhouding.

Als "vrouwelijke schrijver" hield Seshat zich ook bezig met metingen van hemellichamen en gebeurtenissen. Dit betekent dat het werd geassocieerd met astronomie en astrologie.

In haar hoedanigheid van goddelijke meter en schrijver wordt aangenomen dat ze de farao's heeft bijgestaan ​​bij het bouwen van tempels en grafgraven. Ze nam bijvoorbeeld deel aan een ceremonie genaamd het "Rite Stretching Ritual" ("page shes"), waarbij architecten en bouwers de fundamenten legden van tempels en andere religieuze gebouwen. De oude Egyptenaren waren trots op de exacte uitlijning van religieuze gebouwen of faraograven ten opzichte van bepaalde hemellichamen. Dit werd gedaan om de zegen van de goden op te roepen. Het zorgde er ook voor dat de dode farao veilig naar het hiernamaals kon gaan.

Seshats connectie met kennis en schrijven maakt haar de patroonheilige van bibliotheken en bibliothecarissen. Dankzij dit verdiende ze de bijnaam "minnares van het Boekenhuis". Ze staat bekend als de goddelijke bewaker van het Huis van het Leven (Per-Ankh), een combinatie van tempelbibliotheek en school.

Afbeelding en symbool

De godin Seshat wordt meestal afgebeeld als een jonge vrouw, gekleed in de huid van een luipaard of cheetah. Bovenaan haar hoofdtooi zat een zevenpuntige ster of embleem, waarvan de betekenis tot op de dag van vandaag relatief onbekend is. De hoofdtooi met zeven stralen wordt uitgelegd als een symbool van macht, d.w.z. van Seshats goddelijke autoriteit.

De oude Egyptenaren geloofden dat het dragen van de huid van de vijand de persoon op de een of andere manier de kracht van de verslagen vijand gaf. Seshats gebruik van de luipaardhuid betekende dat de kracht van het luipaard op haar werd overgedragen, waardoor ze een woeste god en beschermer werd tegen kwade roofdieren.

Andere symbolen van Seshat die haar rol in het Egyptische pantheon weerspiegelen zijn onder meer geknoopte touwen, een tegel en een stylus. De touwknoop was bijvoorbeeld een hulpmiddel dat door landmeters vaak werd gebruikt bij het doen van metingen.

De betekenis van Seshat in de oude Egyptische religie

De betekenis van Seshat ligt in de elementaire activiteiten van Egypte. En hoewel haar rol niet zo illuster was als die van Isis, Anubis of Horus, was Seshat nog steeds van vitaal belang voor de Egyptenaren.

Ten eerste was ze zeer betrokken bij het Sed-festival, een festival dat de heerschappij van de farao over Egypte herdacht. Na verloop van tijd werd het Sed-festival een gelegenheid om de verjaardag van de troon te vieren. Ze worden gezien als ceremonies die de farao een lang leven en macht geven om te regeren.

Als schrijver werden de geschriften en archieven van Seshat als buitengewoon belangrijk en heilig beschouwd. Als gevolg hiervan kregen schrijven en boeken enorme aandacht. Dit verklaart waarom Egyptische teksten zoals Boek van de doden и Teksten over de piramides waren van groot belang voor de Egyptenaren.

De godin Seshat was ook verantwoordelijk voor de volkstelling in Egypte. De oude Egyptische farao's kenden het belang van de volkstelling, omdat de grootvizier en andere koninklijke functionarissen daardoor plannen konden maken.

De Egyptenaren geloofden dat het land van de levenden vergelijkbaar was met het land van de doden of het hemelse rijk van de goden. Als gevolg hiervan bekleedden schriftgeleerden een belangrijke plaats in zowel het land van de levenden als het land van de doden. Men geloofde dat Seshat de verhalen die door de schriftgeleerden op aarde waren gecreëerd, opsloeg in het rijk van de goden, dwz. in de bibliotheek van de goden.

Er werd ook aangenomen dat de godin Seshat en de godin Nephthys de doden in het hiernamaals hielpen. Ze bereidden de doden voor op het oordeel in de Hal van Waarheid, waar het hart van de doden werd gewogen met de veer van Maat.

Aanbidding van Seshat

De oude Egyptische samenleving was behoorlijk egalitair. Het priesterschap en andere hoge ambten waren niet voorbehouden aan mannen. Sterker nog, vrouwen bekleedden een belangrijke plaats in de samenleving. Dit blijkt uit de manier waarop zij hun vrouwelijke goden aanbaden. In die zin kan worden gezegd dat de vrouwelijke schriftgeleerden en priesteressen van Seshat een gewaardeerd onderdeel van de Egyptische samenleving waren. De priesteressen van Seshat waren verantwoordelijk voor het uitvoeren van het ritueel van "het touw uitrekken".

Vergeleken met de andere grote Egyptische goden had Seshat niet zoveel gevestigde cultusaanhang of officiële gebedshuizen. Er wordt echter gezegd dat de stad Heliopolis een belangrijk heiligdom voor de godin Seshat heeft gehuisvest. Hoewel er geen bewijs is dat ze ooit een tempel heeft gehad, zijn er in heel Egypte veel tempels met afbeeldingen van Seshat.

Andere interessante mythen en feiten over Seshat

• Volgens sommige verhalen zijn Seshat en Thoth bevallen van een kind genaamd Hornub. De naam van het kind vertaalt zich als "gouden Horus".
• Omdat ze de beschermheilige van architecten was, werd Seshat soms "meesteres van het architectenhuis" genoemd.